Rady Dzielnic są jednostkami pomocniczymi Miasta; formą umożliwiającą bezpośredni udział mieszkańców w współdecydowaniu o swoim mieście. Formalnie o ich istnieniu zdecydowała uchwała Rady Miasta w 1993 r. wprowadzająca podział Częstochowy na 20 dzielnic. Było to w wielu wypadkach uhonorowanie istniejącej już aktywności obywatelskiej. Przed wyborami samorządowymi w 1990 r. aktywne były dzielnicowe Komitety Obywatelskie. W różnych częściach miasta tworzyły się także społeczne komitety gazyfikacji, telefonizacji, budowy kanalizacji. Rady Dzielnic stały się więc najbliższymi mieszkańcom platformami integracji. Członkowie Rad Dzielnic pełnią swoje funkcje społecznie – nie otrzymują diet ani wynagrodzenia.

Do kompetencji Rad Dzielnic należy w szczególności:

1. Zgłaszanie uwag i wniosków oraz opiniowanie spraw dotyczących dzielnicy, a odnoszących się do:
   • planu zagospodarowania przestrzennego,
   • planu budżetu na dany rok,
   • działań w zakresie infrastruktury technicznej i społecznej,
   • porządku i bezpieczeństwa publicznego,
   • utrzymania czystości, estetyki i higieny,
   • ochrony zdrowia i opieki społecznej,
   • szkolnictwa i kultury,
   • rekreacji i sportu,
   • ochrony środowiska,
   • komunikacji,
   • innych spraw dotyczących dzielnicy.
2. Podejmowanie uchwał i zajmowanie stanowisk we wszystkich sprawach dotyczących Dzielnicy i jej mieszkańców.
3. Współpraca z Radą Miasta Częstochowy, a szczególnie z radnymi z danego okręgu wyborczego.
4. Współpraca z Policją, Strażą Miejską oraz Strażą Pożarną w zakresie utrzymania porządku, ładu i bezpieczeństwa.
5. Współpraca z placówkami oświaty, kultury oraz służby zdrowia.
6. Współpraca z organizacjami pozarządowymi na terenie Dzielnicy.
7. Sporządzanie rocznego sprawozdania z działalności Rady oraz przedkładanie go wraz ze sprawozdaniem Zarządu Dzielnicy Komisji Praworządności i Samorządu w terminie do 31 marca roku następnego.