Dzielnica Częstochowy: Grabówka

Dzielnica obejmuje teren ograniczony ulicami Zakopiańską, św. Rocha, Radomską

Nazwę zawdzięcza dawnej wsi królewskiej należącej do starostwa olsztyńskiego, a od 1385 do klasztoru Paulinów na Jasnej Górze. W 1470–80 potwierdzono we wsi łany kmiece, karczmę i folwark, a od 1530 młyn. Po rozbiorach władze pruskie włączyły Grabówkę w skład ekonomii częstochowskiej, po upadku powstania styczniowego folwark Grabówka stał się własnością księcia Władimira Czerkaskiego. W 1864 powstała gmina wiejska Grabówka, od 1867 znalazła się w powiecie częstochowskim (w guberni piotrkowskiej). W 1900 gmina Grabówka składała się z miejscowości: Aniołów (folwark), Antoniów, Czarny Las, Gnaszyn, Gorzelnia, Grabówka (folwark i wieś), Kalej (folwark i wieś), Kamień (folwark i wieś), Kawodrza (kolonia i młyn), Kędziory, Kiedrzyn (folwark i wieś), Lgota, Lisiniec (folwark i wieś), Liszka (folwark), Liszka Dolna, Liszka Górna, Łojki, Konradów (folwark), Łojki (wieś i folwark), Ottonów, Stradom (wieś, młyn i karczma), Szarlejka, Wielki Bór, Wierzchowisko (folwark i wieś), Wola Kiedrzyńska, Wójtostwo, Wrzecionów (młyn), Wyczerpy Dolne (folwark i wieś), Wydra, Zacisze (folwark). W 1900 wieś Grabówka miała 56 domów i liczyła 650 mieszkańców, folwark obejmował 417 morgów ziemi uprawnej. Budynek urzędu gminy zbudowano w 1904. Wg spisu z 1933 wieś Grabówka posiadała 78 domów i liczyła 558 mieszkańców. Utworzona w tym okresie Kolonia Grabówka (zwana też Kolonią Urzędniczą) liczyła 25 domów i 103 mieszkańców. Folwark został rozparcelowany. Na terenie wsi w 1939 zostały wybudowane 3 schrony bojowe dla potrzeb 7 Dywizji Piechoty. W czasie II wojny Grabówka wraz z Częstochową znalazła się w granicach Generalnej Guberni (granica z Rzeszą przebiegała na rzece Białce). Po 1945 gmina znalazła się w powiecie częstochowskim. W 1970 wieś Grabówka liczyła 1542 mieszkańców, istniało 240 gospodarstw rolnych, W tymże roku do miasta została przyłączona Kolonia (granica biegła wzdłuż ul. Krzemiennej). W 1977 Grabówka znalazła się w granicach miasta Częstochowy, tworząc odrębną dzielnicę. Parafia Grabówka ustanowiona została w 1972, kościół parafialny pw. św. Franciszka z Asyżu (ul. Luba) oddano do użytku w 1987. Przy ul. św. Rocha 260 znajduje się kaplica św. Anny z przełomu XIX i XX w. W skład dzielnicy, obok Grabówki, wchodzi Kolonia Grabówka i Żabieniec. Na terenie Żabieńca odkryto ślady cmentarzyska kultury przeworskiej (eksponaty znajdują się w zbiorach Muzeum Częstochowskiego). Obecnie dzielnica Grabówka liczy 4551 mieszkańców. W dolinie Białki znajduje się naturalny kompleks zieleni.